Kijkje achter de schermen bij virtuele werkelijkheid

Vooroordelen over specifiek werk wegnemen en zo vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen. Dat is het idee achter de door Werkplein Twente gecreëerde virtuele werkelijkheid, die werkzoekenden met behulp van een bril kunnen bezoeken. Of dat werkt? We namen een kijkje.

Opgeslokt
Het is even zoeken naar de man die zich zojuist aan me heeft voorgesteld. Ik hoor hem wel, ergens schuin achter me, maar zie alleen zijn ijzer zagende collega in de achtergrond. Het stemgeluid stuurt mijn blik naar rechts, langs een vorkheftruck en kraanwagen. Hé, daar is-ie. Maikel, al 8 jaar monteur bij Bolk Transport uit Almelo. Pronkend met een nieuwe Mercedes-vrachtwagen, pratend over zijn werk in deze productiehal, terwijl zijn vingers als richtingaanwijzers dienen. ‘Kijk nog even om je heen’, zegt Maikel nog vriendelijk, voordat hij zich omdraait en wegloopt.

Mijn hoofd gaat van links naar rechts en van boven naar beneden. Onbegrijpelijke bewegingen voor andere bezoekers in de levendige hal van het Enschedese stadskantoor, mijn fysieke verblijfplaats. Het voelt wat onwennig, in het begin. Maar al snel vergeet je het gewicht van de kolossale bril op je neus, de achtergrondgeluiden en je omgeving, en slokt de virtuele, driedimensionale wereld – in beeld én geluid – alle aandacht op.

Ermee rondlopen kan niet, ermee opstaan van je stoel is zelfs al verboden. Om de doodeenvoudige reden dat Werkplein Twente valpartijen wil voorkomen. Deze bril moet mensen geen gebroken been opleveren, maar een nieuwe baan.

Zoekgedrag verbreden
Het is een revolutionair idee, waarvan de kiem buiten werktijd werd gelegd. Senior adviseur werkgeversdiensten Joost Hekkelman en zijn manager Danielle Brouwer hadden zich thuis, los van elkaar, al eens overgegeven aan de virtuele ervaring die de goedkope, kartonnen VR-bril hen bood. Hier moeten we iets mee doen, besloten ze. Om het in een kantoortje van Werkplein Twente te koppelen aan de mismatch op de arbeidsmarkt.

‘We willen vraag en aanbod beter op elkaar laten aansluiten’, vertelt Joost. ‘Iemand die altijd in de bouw heeft gewerkt, is gewend daar te blijven zoeken, ook als de concurrentie enorm is. Bij het woord callcenter schieten mensen al in de stress. Om het zoekgedrag te verbreden, reden we tijdens de crisis met bussen vol werkzoekenden naar bedrijven. Zodat ze zelf konden zien hoe het werk écht is. Maar niet iedereen is daartoe bereid. Dus dachten we: als we mensen niet bij een bedrijf krijgen, dan moeten we het bedrijf bij hen krijgen.’

Zaadjes planten
Negen beroepsgroepen werden geselecteerd, op basis van de vooroordelen die erover bestaan en hun behoefte aan nieuwe mensen. Logistiek en transport bijvoorbeeld, de zorg, ICT, enz. Gewapend met een driedimensionale camera ging en gaat Werkplein op bezoek bij bedrijven in zo’n sector die hun (ook financiële) medewerking aan dit project verlenen. Drie werknemers vertellen daar hun verhaal – van monteur Maikel tot de directeur – allen gefilmd in hun eigen werkomgeving.

Het kan er rommelig zijn, of wat lawaaiig. Juist dat is de kracht van VR ten opzichte van de tweedimensionale bedrijfsfilmpjes die in een handomdraai op YouTube gevonden zijn. ‘Voor veel mensen zijn die filmpjes wat te ‘gemaakt’. Gelikte reclameplaatjes. Met VR kunnen we ons verhaal veel beter ondersteunen, kunnen mensen zien dat het écht zo is. Daarom moet je soms ook even zoeken naar de spreker, zodat je meer let op je omgeving. ‘Dit is ander werk dan ik dacht’, horen we vaak. Precies wat we willen. Zie het als het planten van een zaadje.’

Augmented reality
Duitse bedrijven kloppen aan de deur, in Groningen en Den Bosch wordt het idee al overgenomen door collega’s van UWV. En ondertussen zijn Joost en consorten alweer nieuwe plannen aan het bedenken. Een VR-bril voor statushouders bijvoorbeeld, met vertalingen in hun moedertaal, om ze te laten zien hoe werk dat ze in hun thuisland deden, in Nederland wordt uitgevoerd.

‘Maar de VR-bril is eigenlijk de fax van begin deze eeuw’, vindt Joost. ‘Augmented reality, het toevoegen van elementen aan de werkelijkheid, is de toekomst. Ongeschoolde werknemers kunnen het werk van een cv-ketelmonteur doen met ondersteuning van, bijvoorbeeld, Google Glass. Dan geeft de bril aan wat het probleem is en hoe je dat op moet lossen. Het is vooral aan bedrijven om zoiets te ontwikkelen, maar wij denken en helpen graag mee.’